Είμαι πεπεισμένη ότι ο Πινόκιο δεν έτυχε της επιλογής ως ένα ιδιαιτέρως γνωστό και αγαπημένο παραμύθι μόνο. Ως ένα παραμύθι γνωστό και αγαπημένο με δυνατότητες πολλαπλών αναγνώσεων, ναι.
Έχοντας αποφασιστεί ότι, αυτή τη φορά, η διαδραστικότητα θα έχει αναφορά σ’ ένα κοινό προσώπων μέχρι πέντε ετών περίπου και τους γονείς τους, θέλει μεγάλη προσοχή και κυρίως θέλει άποψη.
Για παράδειγμα, γιατί μια μαριονέτα να θέλει τόσο πολύ να γίνει ένα αγόρι; Όταν αυτό το αγόρι (και η μαριονέτα) θα αντιμετωπίσει τη σύγκρουση με τον πατέρα; Όταν θα αναγκαστεί να νοιαστεί για την τροφή και τη στέγη του; Όταν θα ανακαλύπτει τη σκληρότητα της καθημερινότητας; Τη βία ακόμα κάποιες φορές; Όταν θα αναρωτηθεί και για τον εαυτό του, γιατί να είμαι έτσι κι όχι αλλιώς; Γιατί να κάνω αυτό κι όχι το άλλο; Μπορώ να είμαι συμπαθής αλλά και… ψεύτης; Μπορώ όμως να αλλάξω, να γίνω πιο σοφός; Μπορώ να γίνω κομμάτι της ανθρωπότητας; Αλλά ωστόσο, είμαι εγώ μια αντανάκλασή της;
Τα ερωτήματα αυτά τίθενται στα παιδιά κατά τη διάρκεια της παράστασης; Προφανώς όχι. Τίθενται στους γονείς. Τι μένει για τα παιδιά; Εκείνες τις στιγμές, της παράστασης, η απόλαυση. Συμμετέχουν μετά πλείστης… λαιμαργίας, θέλοντας να παρέμβουν σε όλα, βιώνοντας την πραγματικότητα του Πινόκιο ως προβολή της δικής τους αλήθειας. Στην οποία δεν υπάρχει κανένα… ψέμα. Τα παιδιά δεν λένε ψέματα, φαντάζονται την αλήθεια και αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το ψέμα των ενήλικων.
Μένει όμως κάτι ακόμα για τα παιδιά: μες την παράσταση επίσης, εξελίσσεται μια μικρή «σύγκλιση» προς την άγνωστη ακόμα διαδρομή που θα πάρουν αργότερα οι ζωές των παιδιών που τώρα την παρακολουθούν. Και την παρακολουθούν με γοητευμένη και θορυβώδη σύμπλευση με τη μαριονέτα. Προσπαθώντας ήδη να της υποδείξουν, να τη διορθώσουν, να την παρηγορήσουν, να την ενισχύσουν και άλλα τέτοια μικρά, τρυφερά, απροκάλυπτα και ανενδοίαστα.
Λες και ξέρουν ότι κάποτε, ως αντανακλάσεις του μικρού τους εαυτού, θα χρειαστεί να το ξανακάνουν, για το δικό τους εαυτό πια και όχι για τον Πινόκιο.
Είναι αξέχαστη η περιπέτειά μας ως παιδιά. Είναι μακρά η περιπέτειά μας ως ενήλικες. Κάποιου είδους εφόδιο, νομίζω, σκέφτηκε η anima vita να προσφέρει. Με άποψη, απ’ ότι κατάλαβα. Ανάμεσα στα τόσα πλούσια μέσα που διαθέτει η εποχή μας για τα παιδιά, προσθέτει τη ψηφίδα της, μια ανάμνηση που θα καλλιεργείται υπόγεια και βουβά: θέλει κάποιο κόπο το «πράγμα» για να έχει αξία η κατάκτησή του.
Βάνα Μελά
Φεβρουάριος 2020